INTERVIEW - SIX-president Thomas Wellauer steunt Sergio Ermotti: "Het financiële centrum heeft een internationaal succesvolle UBS nodig"

Het uitzicht vanuit het kantoor van Thomas Wellauer is vooral één ding: grijs. Voor de voorzitter van de raad van bestuur van de SIX Groep strekt zich de betonnen woestijn van het industriegebied Zürich-West uit. Wellauer heeft een fantastisch uitzicht op het Hardturm-woestenijgebied, waar de krakers zich na de sluiting van het Koch-gebied vestigden. Voor een infrastructuurbeheerder als de SIX Group is de omgeving niet geheel ongeschikt: net als het nog steeds te bouwen voetbalstadion op de Hardturm is ook de Zwitserse effectenbeurs een permanente bouwplaats.

Meneer Wellauer, u heeft uw ontslag aangekondigd. Waarom nu pas?

In 2020 ben ik aangetreden met een duidelijk mandaat: samen met de Raad van Bestuur en het management SIX strategisch en operationeel positioneren voor de toekomst. Dit is wat we hebben bereikt: toen ik het bedrijf overnam, groeide SIX vrijwel niet. Momenteel zitten we op een groei van ongeveer vier procent en een operationele marge die twee keer zo hoog is als vijf jaar geleden. Tegelijkertijd konden we de directie van de Groep vernieuwen en internationaler maken.

Is het ontslag uw eigen beslissing, of werd er druk op u uitgeoefend?

Dat was mijn eigen beslissing. Voor mij is dit een logisch moment. In 2026 wordt de Raad van Bestuur geheel vernieuwd. Ik heb twee termijnen met succes kunnen afronden. Bovendien word ik dit jaar 70. Voor mij persoonlijk is de timing ook goed.

Bent u blij dat de aandelenkoersen op de Europese beurzen dankzij het chaotische beleid van Donald Trump voor het eerst in lange tijd weer gelijklopen met die op de Amerikaanse beurzen?

Nee, niet echt. Ik denk dat het belangrijk is dat de Verenigde Staten hun leidende rol in de wereld behouden. Europa kampt met eigen uitdagingen: er is al jaren sprake van onderinvestering in defensie, infrastructuur, energievoorziening en digitalisering. In plaats daarvan hebben Europese landen de verzorgingsstaat uitgebreid.

Dit leidde ertoe dat investeerders er de voorkeur aan gaven om in de VS te investeren.

Gedeeltelijk, en belangrijker nog: de EU is in essentie een spaarmarkt. Dit is een grote uitdaging. Naar mijn mening moeten de burgers van de Europese Unie hun gedrag veranderen: ze moeten afstappen van puur sparen en zich richten op investeren.

Dat is een nobel doel. Hoe kan dit worden bereikt?

De geplande spaar- en investeringsunie van de EU is een belangrijke stap in deze richting. Er zijn nieuwe categorieën beleggingsproducten nodig die sparen in aandelen fiscaal aantrekkelijker maken. Maar er is nog een ander probleem: tegenwoordig zijn er in elk EU-land verschillen in de regelgeving rondom IPO's en de beurzen zelf. Iedereen die serieus werk wil maken van de integratie van de kapitaalmarkt, moet deze fragmentatie overwinnen. Dat betekent dat de EU-landen een deel van hun soevereiniteit op dit gebied moeten opgeven.

Tegelijkertijd wilt u dat Zwitserland een onafhankelijke financiële marktinfrastructuur behoudt. Dat is een tegenstrijdigheid.

Zwitserland heeft zich anders ontwikkeld dan de EU. We beschikken reeds over een geconsolideerde infrastructuur voor de financiële markt, die haar waarde ruimschoots heeft bewezen. Bovendien reguleert Zwitserland zijn effectenbeurs met veel meer praktische relevantie en zelfregulering – net als bijvoorbeeld de VS, Japan en Singapore, die allemaal op zelfregulering vertrouwen. De EU vormt hierop een uitzondering. Deze nabijheid tot de praktijk geeft ons snelheid en flexibiliteit. Dit is een locatievoordeel dat we niet zomaar mogen opgeven.

Is het voor een land als Zwitserland nog wel wenselijk om een ​​eigen onafhankelijke effectenbeurs te hebben?

Ja, een onafhankelijke, door Zwitserland gecontroleerde financiële marktinfrastructuur is voor ons van strategisch belang. Andere kleine landen met sterke financiële centra – Luxemburg, Singapore, Canada – hebben ook beschermingsmechanismen gecreëerd om de onafhankelijkheid van hun beurzen te behouden. In Singapore bijvoorbeeld moet iedereen die meer dan vijf procent van de aandelenmarkt wil verwerven, toestemming krijgen van de financiële toezichthouder.

Beurzen zijn efficiënt als ze grote volumes verwerken. Bij de Zwitserse beurs is dat niet het geval.

Ik wil u eraan herinneren dat SIX de op twee na grootste financiële marktinfrastructuur in Europa exploiteert. En dankzij de overname van de Spaanse effectenbeurs BME hebben we een belangrijke voet aan de grond in de EU. Voor onze klanten is dit van cruciaal belang, ook omdat we vanuit Zwitserland alleen niet snel genoeg zouden kunnen groeien om de noodzakelijke investeringen te kunnen bekostigen.

Twee jaar geleden moest je 340 miljoen frank afschrijven op de Spaanse beurs.

De afschrijving van goodwill in 2023 is het gevolg van een uitzonderlijke situatie: de rentetarieven stegen toen explosief en de handelsomzet in Europa daalde tot een historisch dieptepunt – het was een uitzonderlijk jaar. Belangrijk is dat de Spaanse effectenbeurs momenteel ongeveer 30 procent van onze bedrijfswinst en 17 procent van onze omzet genereert. Het is ons bruggenhoofd in de EU en van strategisch belang.

Maar de integratie van de twee bedrijven is nog steeds niet voltooid.

De integratie is in een vergevorderd stadium, met één uitzondering: de handelsplatformen. Twee jaar geleden hebben we geprobeerd om bestaande systemen samen te voegen. Maar dat is duur en legt de ontwikkeling een jaar of twee stil. In een dynamische omgeving als vandaag de dag zou dat geen verstandige oplossing zijn. Daarom hebben we besloten de platforms niet samen te voegen totdat er hoe dan ook een technologische update uitkomt. Als alles volgens plan verloopt, beschikken we binnen twee jaar over een nieuw platform, waardoor klanten kunnen handelen op onze beurzen in Zwitserland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk.

Een ander punt waar u al jaren mee worstelt, is uw belang in de Franse betalingsdienstaanbieder Worldline. De koers van het aandeel heeft zich dramatisch ontwikkeld. Zou het niet beter zijn om het weg te doen?

Allereerst dateert de transactie met Worldline al van 2018, ruim voor mijn tijd. Maar ik geloof ook dat de beslissing van SIX om haar Zwitserse kaartendivisie te verkopen de juiste was. Sindsdien is de koersontwikkeling van Worldline echter zeer teleurstellend. Je hebt gelijk.

Waarom blijft SIX hieraan vasthouden?

Omdat Worldline voor ons een strategische partner is. Operationeel zijn we nauw met elkaar verweven, niet in de laatste plaats vanwege onze gedeelde historie in het betalingsverkeer. En: Wij zijn ervan overtuigd dat de intrinsieke waarde van Worldline hoger is dan de huidige aandelenkoers. Wij hebben dit onderwerp meerdere malen binnen de Raad van Bestuur besproken.

Heeft u rechtstreeks contact opgenomen met Worldline?

Worldline heeft een nieuwe voorzitter, een nieuwe CEO en heeft de omvang van haar raad van bestuur aanzienlijk verkleind. Ik geloof dat wij als grootaandeelhouder een belangrijke rol hebben gespeeld bij het tot stand brengen van deze veranderingen. Het is nu aan het nieuwe management om het bedrijf te stabiliseren, het aangekondigde kostenbesparingsprogramma door te voeren en het vertrouwen van de markt terug te winnen.

In tegenstelling tot Worldline hoeft SIX zich geen zorgen te maken over een slechte beurskoers: de Zwitserse effectenbeurs is zelf niet beursgenoteerd, maar is eigendom van 120 banken. ZES deskundigen spreken van een onmogelijke constructie.

Elk model heeft voor- en nadelen. Ons model – ‘user owned, user governance’ – heeft als voordeel dat we heel dicht bij de markt en onze klanten staan. Wij voelen vroegtijdig aan hoe de markt zich ontwikkelt en kunnen hierop inspelen. Tegelijkertijd brengt de diversiteit aan aandeelhouders ook uitdagingen, verschillende belangen en soms zelfs een concurrerende verhouding met de eigenaren met zich mee. Dit leidt tot intensieve, soms lastige, discussies binnen de Raad van Bestuur. Maar dat is nu juist waar de Raad van Bestuur voor is: verschillende perspectieven bij elkaar brengen en samen tot goede beslissingen komen.

Een beursgang is dus geen optie?

Er zijn geen plannen voor een beursgang. En er zijn ook goede redenen om het niet te doen. Ons model is geavanceerd, maar ook heel stabiel. Wij kunnen onze taken goed vervullen. Ondanks of juist dankzij deze diversiteit.

De grootste aandeelhouder is UBS met een belang van zo'n 35 procent. CEO Sergio Ermotti uitte in 2017 openlijk kritiek op SIX. Wat is de relatie met de bank?

Het idee was destijds om vanuit SIX een Zwitserse transactiebank op te richten. Dit initiatief kon niet worden gerealiseerd – ik begrijp de frustratie destijds. Maar dat was acht jaar geleden. UBS is onze grootste aandeelhouder en tevens onze grootste klant. We werken nauw samen op verschillende niveaus: operationeel, strategisch en ook binnen de Raad van Bestuur. Ik kan met zekerheid zeggen: de samenwerking verloopt heel goed.

En is UBS tevreden met de strategische richting van SIX?

U moet het aan UBS vragen. Maar ik heb geen signalen ontvangen die daarop wijzen. Wat ik belangrijk vind: Voor ons als aanbieder van financiële marktinfrastructuur speelt UBS een sleutelrol. Het is goed voor ongeveer een derde van het volume dat via onze platforms stroomt. Zonder deze technologie zouden we onze systemen niet kostenefficiënt kunnen exploiteren, laat staan ​​verder ontwikkelen. Een sterke, internationaal succesvolle UBS is daarom in het belang van het Zwitserse financiële centrum.

Hoe beoordeelt u de toestand van het Zwitserse financiële centrum na de ondergang van Credit Suisse en de overname door UBS?

Laten we eerlijk zijn: de ondergang van Credit Suisse was een tragedie. En het leidde ook tot reputatieschade voor het financiële centrum. Maar ik merk in het buitenland vaak dat de schade meevalt als we hier soms denken, waarschijnlijk mede dankzij de doortastende reddingsoperatie. Over het algemeen beschouw ik het Zwitserse financiële centrum als robuust. Natuurlijk staat hij onder druk in de internationale competitie. Maar het belang ervan is enorm: voor de reële economie, voor de financiering van bedrijven en voor de aantrekkelijkheid van de locatie. In deze context is een efficiënte grootbank onontbeerlijk. Het financiële centrum heeft een internationaal succesvolle UBS nodig. Zonder haar zou hij niet meer zijn wie hij nu is.

Na de noodovername van CS door UBS praten politici over hogere kapitaaleisen. Wat is jouw mening hierover?

Ik begrijp de discussie. En veel van wat nu besproken wordt, is aannemelijk. Maar in het debat over meer eigen vermogen mogen we één ding niet vergeten: UBS moet als onderdeel van de overname al zo’n 20 miljard Zwitserse frank aan eigen vermogen opbouwen – ongeacht wat er verder wordt besloten. 20 miljard frank is geen klein bedrag. Regelgeving is belangrijk, maar mag er niet toe leiden dat onze enige wereldwijde bank niet langer internationaal concurrerend is.

Voorstanders van strenge kapitaaleisen reageren: Het management van UBS is vandaag misschien voorzichtig, maar hoe zit het over 15 jaar?

Niemand kan de toekomst voorspellen. Maar dat betekent niet dat je altijd van het ergste uit moet gaan. Ook moet worden opgemerkt dat in het geval van CS de bestaande kapitaalregels kennelijk niet eens werden toegepast, maar dat er uitzonderingen werden toegestaan. Ook hier geldt dat we een sterke, wereldwijd actieve bank nodig hebben en dat we regelgeving nodig hebben die effectief is, maar banken niet belet om internationaal succesvol te zijn. Wij moeten dit evenwicht bewaren.